Είδος σύνταξης – Άσκηση Νεοελληνική Γλώσσα

• Α. Στην πρώτη παράγραφο του κειμένου «Παιδεία … αφετέρου» κυριαρχεί η παθητική φωνή.

α) Να εντοπίσετε δύο ρήματα παθητικής φωνής σε αυτή την παράγραφο.

β) Να εξηγήσετε πώς λειτουργεί η παθητική φωνή στη διαμόρφωση του ύφους του κειμένου στη συγκεκριμένη παράγραφο. 

Παιδεία και εκπαίδευση είναι δύο όροι που συχνά πυκνά εναλλάσσονται, σάμπως να πρόκειται για συνώνυμα, με ταυτόσημο νόημα και στόχο∙ θεωρητικό και πρακτικό. Ως ρίζα και κορμός ενός πολύκλαδου δένδρου, η λέξη παιδεία (δυσμετάφραστη ή και αμετάφραστη στις ξένες γλώσσες) εμφανίζει εξελισσόμενο, σημασιολογικό και λειτουργικό εύρος και βάθος. Οι αρχές της ανιχνεύονται στον Αισχύλο και στον Σοφοκλή, δηλώνοντας κατ ́ αρχήν την τροφή και την ανατροφή ενός παιδιού, αλλά και την καλλιέργεια ενός δένδρου. Στον Πλάτωνα η λέξη σαφώς πλέον αναβαθμίζεται και αναδεικνύεται σε μέτρο γνώσης και αρετής, καλύπτοντας τελικώς τόσο την πλατωνική οντολογία όσο και την πλατωνική επιστήμη. Η ίδια λέξη θεωρείται στην ελληνική αρχαιότητα ενίοτε συνώνυμη της νεαρής ηλικίας, ενώ σκοπίμως συνάπτεται κάποτε τόσο με την παιδία όσο και με την παιδιά∙ σημαίνοντας την παιδαριώδη φλυαρία και ανοησία αφενός, το παίγνιο (ως διασκέδαση ή ως φιλόσοφη μέθοδο) αφετέρου. 

(Δ. Ν. Μαρωνίτης, εφημερίδα «Το Βήμα της Κυριακής», 1/3/2009 και 8/3/2009 (το κείμενο προσαρμόστηκε για τον σκοπό της αξιολόγησης).

(Πανελλαδικές εξετάσεις 2018) 

• Β. «Τα ζώα δεν μολύνουν το περιβάλλον»:

α) Στην πιο πάνω πρόταση η σύνταξη είναι ενεργητική ή παθητική;

β) Να μετατρέψετε την πιο πάνω πρόταση στην αντίθετη συντακτική μορφή.

(Πανελλαδικές εξετάσεις ΕΠΑΛ 2018)

• Γ.

1. Τι πετυχαίνει ο συγγραφέας με τη χρήση της ενεργητικής σύνταξης στην παρακάτω πρόταση; «Σε αυτό το πλαίσιο η κοινότητα ορίζει κανόνες συλλογικής λειτουργίας».
2. Να ξαναγράψετε την πρόταση μετατρέποντας τη σύνταξη σε παθητική.

(Εξετάσεις Ομογενών 2017)

• Δ.

1. Να αναγνωρίσετε το είδος της σύνταξης (ενεργητική-παθητική) στις παρακάτω προτάσεις και να την μετατρέψετε στην αντίθετή της. «Τα παιδιά από πολύ νωρίς στη ζωή τους υιοθετούν πολύπλοκους τρόπους» και «Σε ένα μεγάλο βαθμό χρησιμοποιούμε τους μηχανισμούς άμυνας ασυνείδητα.».

(Εξετάσεις Ομογενών 2013)

ΚΑΝΤΕ LIKE ΣΤΗΝ ΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ ΣΤΟ FACEBOOK

«Φιλολογείν – Ιδιαίτερα φιλολογικά μαθήματα στα Βόρεια Προάστια» 

• Ε.

1. Να χαρακτηρίσετε τη σύνταξη (ενεργητική – παθητική) στις παρακάτω προτάσεις και να τη μετατρέψετε στην αντίθετή της:

• Τα οικοσυστήματα επηρεάζονται, επίσης, από την κλιματική αλλαγή.
• Τα συχνότερα φαινόμενα ξηρασίας, κυμάτων καύσωνα, πλημμυρών και πυρκαγιών θα θέσουν σε κίνδυνο τα ζώα, τα φυτά και τους ανθρώπους.

(Εξετάσεις Ομογενών 2011)

• ΣΤ.

1. Να αναγνωρίσετε το είδος της σύνταξης στο παρακάτω απόσπασμα και να την μετατρέψετε στο άλλο είδος. «Ο εκδημοκρατισμός και η αθρόα κατανομή των αγαθών του πνευματικού πολιτισμού κατάργησε και τα όρια του πνευματικού προβαδίσματος.»

(Επαναληπτικές Πανελλαδικές εξετάσεις 2016)

• Ζ.

1. Να αναγνωρίσετε το είδος της σύνταξης στα παρακάτω αποσπάσματα και να τη μετατρέψετε στο άλλο είδος: α) «Πρόκειται για μια αίσθηση έλλειψης την οποία πότε τη νοεί ως έλλειψη του «είναι» και πότε ως έλλειψη του «έχειν» του.» β) «Ωστόσο, η πλησμονή των μέσων δεν εξασφαλίζει εντέλει την ύπαρξη ως ύπαρξη.» 

(Επαναληπτικές Πανελλαδικές εξετάσεις 2014)

• Η.

1. Να μετατρέψετε την ακόλουθη ενεργητική σύνταξη σε παθητική κάνοντας όλες τις απαραίτητες αλλαγές: «Μπορούμε να «θωρακίσουμε» τα παιδιά με συγκεκριμένες στρατηγικές για την πρόληψη».

(Πανελλαδικές εξετάσεις ΕΠΑΛ 2016) 

• Θ.

1. Να μετατρέψετε τη σύνταξη στην παρακάτω πρόταση από ενεργητική σε παθητική: «Την Ελλάδα χαρακτηρίζει η ποικιλία του τοπίου και μία απέραντη φυσική ομορφιά, που συνυπάρχουν με τα διάσπαρτα ίχνη σπουδαίων πολιτισμών».

(Πανελλαδικές εξετάσεις ΕΠΑΛ 2015)

• Ι.

1. Στις υπογραμμισμένες προτάσεις του αποσπάσματος που σας δίνεται, να μετατρέψετε την παθητική σύνταξη σε ενεργητική.

«Αν θυμηθούμε το πώς προβάλλονται τα θέματα των αναπήρων από τις ειδήσεις και τις εφημερίδες, θα αντιληφθούμε το πώς αναπαράγονται και τα φαινόμενα περιθωριοποίησης και στιγματισμού.»

• Γιατί η συντάκτρια του κειμένου προτίμησε την παθητική σύνταξη;
• Ποια  αλλαγή  παρατηρείτε  στο  νόημα  μετά  τη  μετατροπή της παθητικής σύνταξης σε ενεργητική;

(Επαναληπτικές Πανελλαδικές εξετάσεις 2015)

Κατεβάστε την άσκηση “Είδος σύνταξης” σε ψηφιακή μορφή

ΣΧΕΤΙΚΑ

Ποια τα δομικά στοιχεία μιας παραγράφου; Δομή παραγράφου – Άσκηση Ρηματικά πρόσωπα | παραδείγματα Η γλώσσα στη διαφήμιση – Νεοελληνική Γλώσσα Νοηματική σχέση – Συνοχή παραγράφου – Γλώσσα – άσκηση