Στοιχεία αφηγηματολογίας | ΘΕΩΡΙΑ MODERN GREEK – IB

Αφήγηση:

• η πράξη της αφήγησης
• το περιεχόμενο της αφήγησης
• το αποτέλεσμα (προϊόν) της αφήγησης (= αφήγημα)

Ιστορία / πλοκή (ποτέ δεν ταυτίζονται):

• ιστορία> ο μύθος, τα γεγονότα στη χρονολογική τους σειρά, η υπόθεση
• πλοκή > η διάταξη των γεγονότων στο πλαίσιο της αφήγησης (αναστολή, περιπλοκή, ανατροπή)

Αφηγηματικά επίπεδα:

• εξωδιηγητικό> πρόλογοι, επίλογοι μυθιστορημάτων, οτιδήποτε αφορά τις συνθήκες της σύνθεσης ή της αφήγησης
• διηγητικό – ενδοδιηγητικό> η κύρια αφήγηση
• μεταδιηγητικό – υποδιηγητικό> οι αφηγήσεις που είναι ενσωματωμένες στην κύρια

ΚΑΝΤΕ LIKE ΣΤΗΝ ΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ ΣΤΟ FACEBOOK «Φιλολογείν – Ιδιαίτερα φιλολογικά μαθήματα στα Βόρεια Προάστια» 

Αφηγητής: είναι ο φορέας της αφήγησης που δεν ταυτίζεται με τον συγγραφέα:

• ανάλογα με το πόσο προβάλλεται στην αφήγηση:

1. καλυμμένος αφηγητής > διαφανής αφήγηση
2. φανερός αφηγητής > αδιαφανής αφήγηση (ο αφηγητής έχει επίγνωση της αφηγηματικής του λειτουργίας)

• ανάλογα με τη συμμετοχή του στην ιστορία που αφηγείται:

1. δραματοποιημένος αφηγητής
2. μη δραματοποιημένος αφηγητής

• ανάλογα με τη συνείδηση του ρόλου του:

1. αυτοσυνειδητοποιημένος αφηγητής
2. μη συνειδητοποιημένος αφηγητής

• ανάλογα με τη γνώση των γεγονότων που αφηγείται:

1. προνομιακός αφηγητής
2. περιορισμένος αφηγητής

ή

1. αφηγητής – θεός
2. αφηγητής – άνθρωπος
3. αφηγητής – κάμερα

• ανάλογα με την εμπιστοσύνη που εμπνέει για την αφήγησή του:

1. αξιόπιστος αφηγητής
2. αναξιόπιστος αφηγητής

• ανάλογα με τη συμμετοχή του στην ιστορία και το αφηγηματικό επίπεδο στο οποίο ανήκει:

1. ομοδιηγητικός (και αυτοδιηγητικός) και ετεροδιηγητικός αφηγητής
2. εξωδιηγητικός και ενδοδιηγητικός αφηγητής

Οπτική γωνία:

1. ο αφηγητής γνωρίζει περισσότερα από τα πρόσωπα της αφήγησης
2. ο αφηγητής γνωρίζει τόσα όσα και τα πρόσωπα της αφήγησης
3. ο αφηγητής γνωρίζει λιγότερα από οποιοδήποτε πρόσωπο της αφήγησης

Αφηγηματικός χρόνος:

• με βάση την τάξη:

1. ισοχρονία
2. αναχρονία (= ανάληψη, πρόληψη)

• με βάση τη διάρκεια:

1. σκηνή
2. περίληψη (και έλλειψη)
3. επιβράδυνση (και παύση)

• με βάση τη συχνότητα:

1. μοναδική αφήγηση (= αφήγηση ενός γεγονότος μία μόνο φορά μέσα στην ιστορία)
2. πολυμοναδική αφήγηση (= αφήγηση πολλές φορές ενός γεγονότος που συνέβη πολλές φορές)
3. επαναληπτική αφήγηση (= αφήγηση πολλές φορές ενός γεγονότος που συνέβη μία φορά)
4. θαμιστική αφήγηση (= αφήγηση μία φορά ενός γεγονότος που συνέβη πολλές φορές)

Απόδοση του λόγου των χαρακτήρων στην αφήγηση:

1. μιμούμενος ή ευθύς λόγος > ο αφηγητής προσποιείται ότι παραχωρεί τον λόγο στους ήρωες και αναπαράγει τον λόγο τους χωρίς αλλοιώσεις
2. διηγηματοποιημένος ή αφηγημένος λόγος > ο λόγος των ηρώων εκφέρεται από τον αφηγητή, δηλαδή υπάρχει διαμεσολάβηση και έτσι ο αναγνώστης δεν γνωρίζει τα «πραγματικά» λόγια
3. μετατιθέμενος ή πλάγιος λόγος > ο λόγος των ηρώων εγγράφεται στον λόγο του αφηγητή ο οποίος όμως διατηρεί ρητορικά στοιχεία του λόγου τους

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

• Ιδιαίτερα μαθήματα IB (International Baccalaureate)

ΣΧΕΤΙΚΑ

Αφηγηματικές τεχνικές – Modern Greek IB Σχολιασμός κειμένου – Modern Greek IB Αφηγηματικές τεχνικές – Χρόνος – Modern Greek IB Επιτυχόντες πανελληνίων εξετάσεων έτους 2019 και IB Επιτυχόντες έτους 2020 IB