Η Νεοελληνική Γλώσσα και η Νεοελληνική Λογοτεχνία συνεξετάζονται σε τρίωρη εξέταση (άρθρο 34).
Έμφαση δίνεται στα εξής σημεία:
- κατανόηση ατομικών και πολύπλοκων κοινωνικών φαινομένων
- προσέγγιση ενός θέματος με κοινή θεματική και με βάση κείμενα αναφοράς:
- 2 κείμενα μη λογοτεχνικά
- 1 κείμενο λογοτεχνικό
Τα θέματα που ζητούνται είναι τα εξής:
Νεοελληνική Γλώσσα
Δίνονται 2 μη λογοτεχνικά κείμενα από τα οποία ζητούνται:
α΄ θέμα:
Ζητείται από τους μαθητές να αποδώσουν περιληπτικά μέρος του κειμένου ή να παρουσιάσουν συνοπτικά συγκεκριμένες απόψεις του συγγραφέα (δηλαδή να εντοπίσουν τις σχετικές πληροφορίες στο κείμενο, να τις παραφράσουν και να τις παρουσιάσουν συνοπτικά).
β΄ θέμα:
Οι μαθητές καλούνται να εντοπίσουν, να συσχετίσουν, να ερμηνεύσουν ή και να αξιολογήσουν κειμενικούς δείκτες, στοιχεία του κειμένου (περιεχόμενο-νόημα, δομή και ύφος/γλώσσα), στη μεταξύ τους συνάφεια και στη σχέση τους με το περικείμενο (εισαγωγικό σημείωμα του κειμένου, τίτλο, συγγραφέα, χρόνο έκδοσης κ.λπ.), την επικοινωνιακή περίσταση και το συγκείμενο του συγγραφέα.
Ειδικότερα καλούνται να απαντήσουν σε ερωτήσεις σχετικές με:
- Σωστό ή Λάθος (και τεκμηρίωση με σχετικά αποσπάσματα από το κείμενο)
- Κειμενικούς δείκτες (π.χ. λογοτεχνικό γένος/είδος, γλωσσικές επιλογές, αφηγηματικούς τρόπους, αφηγηματικές τεχνικές, δομή, πλοκή, χαρακτήρες κ.ά).
- Τον σκοπό του συγγραφέα και τους τρόπους με τους οποίους το πετυχαίνει (γλωσσικές/σημειωτικές επιλογές, εκφραστικά μέσα κ.ά)
- Αναδιατύπωση αποσπάσματος του κειμένου με αντικατάσταση υπογραμμισμένων λέξεων / φράσεων με άλλες, που να καθιστούν το ύφος περισσότερο οικείο
- Τους τρόπους με τους οποίους προσπαθεί να πείσει ο συγγραφέας αξιολογώντας την πειστικότητα του τρόπου ή των τρόπων που χρησιμοποιεί
- Τον τρόπο με τον οποίο οργανώνει ο συγγραφέας το επιχείρημά του σε μία παράγραφο (π.χ. τι ισχυρίζεται, πώς στηρίζει τον ισχυρισμό του, πώς τον αιτιολογεί κ.λπ)
- Μετασχηματισμό αποσπάσματος του κειμένου π.χ. από α΄ ενικό πρόσωπο σε γ΄ ενικό και την αλλαγή που συνεπάγεται ως προς το ύφος
- Τη χρήση π.χ. ερωτήματος σε μια παράγραφο ως προς την οργάνωση του κειμένου και ως προς την αντίδραση του αναγνώστη
- Τις γλωσσικές επιλογές, τις λέξεις ή τις φράσεις του συγγραφέα με τις οποίες εκφράζει π.χ. τη βεβαιότητά του για κάτι
- Μια φράση του κειμένου
- Τη μεταφορική χρήση του λόγου και το προσωπικό ύφος και τη μετατροπή ενός αποσπάσματος σε κυριολεκτική χρήση του λόγου και ύφος πιο επίσημο
- Τη νοηματική σχέση του τίτλου με το υπόλοιπο κείμενο
Το συγκεκριμένο θέμα μπορεί να αναπτύσσεται σε ερωτήματα, στα οποία η βαθμολογία επιμερίζεται ανάλογα με τη βαρύτητά τους.
Νεοελληνική Λογοτεχνία
γ΄ θέμα:
Δίνεται αδίδακτο λογοτεχνικό κείμενο από το οποίο ζητείται:
Σύνθεση ερμηνευτικού σχολίου περιορισμένης έκτασης (100-150 λέξεις ή 150-200 λέξεις) από τους μαθητές, που να περιλαμβάνει την ανάπτυξη του βασικού (κατά τη γνώμη τους) ερωτήματος/θέματος του κειμένου και την ανταπόκρισή τους σε αυτό (δηλαδή όχι μόνο «τι λέει το κείμενο» αλλά και «τι σημαίνει για τους ίδιους»).
Ειδικότερα οι μαθητές καλούνται να απαντήσουν σε ερωτήσεις σχετικές με:
- Διατύπωση ερμηνευτικού σχολίου για το ποίημα/αφήγημα κ.λπ
- Σχολιασμό ενός θέματος του κειμένου που θεωρούν πιο σημαντικό
- Εντοπισμό του ερωτήματος που θέτει το κείμενο, της απάντησης του κειμένου ή του ήρωα κ.λπ., της δική τους απάντησης
Ενδεικτική πορεία συγγραφής ερμηνευτικού σχολίου είναι:
- Ο εντοπισμός του θέματος του κειμένου και η καταγραφή των ερωτημάτων που απορρέουν από τον τρόπο που χειρίζεται ο συγγραφέας το θέμα του
- Η αξιολόγηση των ερωτημάτων με το μεγαλύτερο ενδιαφέρον, στα οποία θα στηρίζεται το ερμηνευτικό τους σχόλιο
- Η τεκμηρίωση με αναφορές στο κείμενο ή σε συγκεκριμένους κειμενικούς δείκτες και η σύνδεσή τους με το κείμενο
Νεοελληνική Γλώσσα
δ΄ θέμα:
Παραγωγή λόγου
Ειδικότερα οι μαθητές καλούνται να:
- Αξιοποιήσουν δημιουργικά τις πληροφορίες (π.χ. επιχειρήματα, ιδέες, εκφράσεις κ.ά.) από τα κείμενα αναφοράς και να αναπτύξουν τις απόψεις τους (π.χ. σε άρθρο για περιοδικό του σχολείου 350 λέξεων)
- Συμφωνήσουν ή να διαφωνήσουν με τον αρθρογράφο σχετικά με κάποια συγκεκριμένη θέση του διατυπώνοντας τη γνώμη τους (π.χ. σε κείμενο 350 λέξεων με τη μορφή διαδικτυακής επιστολής προς αυτόν)
- Εξηγήσουν την άποψή τους και να προτείνουν τεκμηριωμένα κάποιους ενδεικτικούς τρόπους επίλυσης ενός προβλήματος που αναφέρεται στο κείμενο (π.χ. με μορφή ομιλίας σε σχολική εκδήλωση 350 λέξεων)
- Τοποθετηθούν απέναντι σε κάποιο ερώτημα
- Κειμενικό είδος: Άρθρο Πομπός: Μαθητής/Μαθήτρια Μέσο: Εφημερίδα πανελλαδικής κυκλοφορίας Αποδέκτης: Ευρύ αναγνωστικό κοινό. Όριο λέξεων: 350 λέξεις
ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΠΟΙΗΣΗΣ:
Πεντέλη, Μελίσσια, Βριλήσσια, Χαλάνδρι, Μαρούσι, Πεύκη, Νέο Ηράκλειο, Κηφισιά, Νέα Ερυθραία, Εκάλη, Δροσιά, Φιλοθέη, Ψυχικό, Νέο Ψυχικό, Αγία Παρασκευή, Γέρακας
Δείτε τα υπόλοιπα μαθήματα του Γενικού Ενιαίου Λυκείου (Γ.Ε.Λ.):
-
Αρχαία Ελληνικά Γενικής Παιδείας
-
Αρχαία Ελληνικά Προσανατολισμού
-
Νεοελληνική Λογοτεχνία Γενικής Παιδείας
-
Νεοελληνική Λογοτεχνία Προσανατολισμού
-
Ιστορία Γενικής Παιδείας
-
Ιστορία Προσανατολισμού
